Cho vay tiêu dùng “thời lãi suất cao” – không dễ!
Ngày cập nhật: 24/11/2011 07:45 AM
Dù Ngân hàng Nhà nước (NHNN) có "mở van" tín dụng, loại một số khoản vay tiêu dùng (VTD) ra khỏi nhóm phi sản suất, tạo cơ hội cho người có nhu cầu tiếp cận vốn dễ dàng hơn trước; song các ngân hàng thương mại (NHTM) vẫn thận trọng khi cho VTD từ nay đến cuối năm.
Khó cả tín chấp lẫn thế chấp
Giữa tháng 11 năm nay, cần tiền để sửa nhà, anh Chơn đang công tác ở một công ty thương mại dịch vụ tại TP Huế liên hệ với ngân hàng theo nhu cầu VTD. Tuy nhiên, nơi này cho biết, hiện rất khó giải quyết các khoản VTD do thủ tục thay đổi và đang có chính sách hạn chế cho vay. “gõ cửa” một NHTM cổ phần, anh nhận được câu trả lời: Ngân hàng đang tạm ngưng giải quyết VTD vì đã hết chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng trong năm nay. Là người chưa vay ngân hàng lần nào, anh Chơn phải nhờ người quen giúp đỡ. Cuối cùng, anh cũng vay được số tiền cần vay song với lãi suất khá cao (22%/năm).
Khác với anh Chơn, anh Bình đã vay vốn ngân hàng trước đó, nay nhận được giấy báo tăng lãi suất từ 20,3% lên 21,3%/năm. Anh gọi điện đến ngân hàng, đòi giải thích vì sao lãi suất huy động đã giảm còn 14%/năm mà ngân hàng lại tăng lãi suất cho vay, thì được nhân viên trả lời đó là thỏa thuận trong hợp đồng vay, từng thời điểm vay ngân hàng điều chỉnh lãi suất theo thị trường. Theo nhân viên tín dụng này, chỉ lãi suất cho vay sản xuất, xuất khẩu là giảm; còn lãi suất cho vay kinh doanh khác và cho vay cá nhân đều vẫn ở mức 21-22%/năm.
Ông Đỗ Thanh Hải, Phó Trưởng Phòng Tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp & phát triển nông thôn (Agribank) chi nhánh Thừa Thiên Huế-nhà băng tương đối mạnh về cho VTD tín chấp đối với công nhân viên chức trước nay cho biết: Chi nhánh vẫn còn nguồn vốn VTD, tuy nhiên, khoảng từ đầu tháng 11-2011, trong hệ thống Agribank đã có thay đổi về quy định vay. Theo đó, VTD tại Agribank kỳ hạn trên 1 năm hiện không được giải quyết theo hình thức tín chấp như lâu nay; bên cạnh các thủ tục cũ, ngưòi vay phải có tài sản đảm bảo. Đáp ứng được yêu cầu này, khách hàng vẫn có thể VTD mà không gặp trở ngại nào.
Tại NHTM cổ phần Ngoại thương (Vietcombank) chi nhánh Huế, về VTD theo hình thức thế chấp dù không mấy thay đổi, song, điều kiện tiên quyết khi VTD theo hình thức tín chấp thì người vay phải là đối tượng được trả lương qua tài khoản ở Vietcombank Huế. Một số NHTM cổ phần như Á Châu (ACB), Sài Gòn Thương Tín (Sacombank), Kỹ Thương (Techcombank)... dường như rất hạn chế, nếu không muốn nói là tạm ngưng cho VTD từ nay đến cuối năm.
Giao dịch tại Techcombank
Phải chứng minh được nguồn trả nợ
Lãnh đạo một NHTM cổ phần trên địa bàn cho rằng, việc thay đổi chính sách trong cho VTD là giải pháp riêng của một số nhà băng trong bối cảnh khó khăn hiện nay nhằm bảo toàn nguồn vốn lo thanh khoản cuối năm. Huy động vốn khó khăn và cuộc chạy đua lãi suất của ngân hàng là nhân tố chính khiến cho lãi suất cho VTD thường xuyên được điều chỉnh tăng lên. Hơn nữa, tỷ lệ tăng trưởng tín dụng 16% từ nay đến hết 31-12-2011 nhằm tuân thủ Chỉ thị 02 của NHNN cũng là lý do dẫn đến VTD “cửa đóng, then cài”. Khi người viết đặt vấn đề: Tại sao cả những ngân hàng thanh khoản tốt cũng hẹp cửa VTD? Lý do được nhiều cán bộ ngân hàng đưa ra: Nếu còn nguồn tiền lúc này, khôn ngoan hơn cả là dồn cho vay trên thị trường liên ngân hàng, lợi nhuận cao, lại thu hồi vốn nhanh (!)
|
Hiện nay, lãi suất cho VTD (cả tín chấp lẫn thế chấp) dao động khoảng từ 19,5-22%/năm. Với hình thức cho VTD tín chấp, mức vay tối đa khoảng 50 triệu đồng (tùy theo mức thu nhập của người vay), thời hạn vay từ 1-3 năm. Còn hình thức cho VTD thế chấp, mức vay tối đa khoảng 70% giá trị tài sản đảm bảo, thời hạn cho vay dài nhất có thể lên đến 10 năm (tùy từng đối tượng). Thủ tục hồ sơ giải quyết cho vay trong vòng vài ngày.
|
Theo lãnh đạo của một NHTM cổ phần, nếu nhìn cái gì cũng thấy rủi ro thì ngân hàng khó mà hoạt động. Bất kỳ sản phẩm tín dụng nào cũng có rủi ro, cho VTD có mức độ rủi ro còn cao hơn. Vấn đề là ngân hàng phải chấp nhận rủi ro ở một mức độ nào đó. Và do vậy, lãi suất cho VTD luôn cao hơn lãi suất cho vay sản xuất kinh doanh thông thường. Tuỳ từng đối tượng mà có hạn mức cho vay cụ thể, đối tượng nào ngân hàng kiểm soát được sẽ cho vay nhiều hơn và ngược lại. Mặt khác, đã tham gia vào lĩnh vực cho VTD, ngân hàng nào cũng có biện pháp hạn chế rủi ro. Mỗi ngân hàng đều có bộ phận thẩm định, giám sát, kiểm soát, hậu kiểm để loại ra những hồ sơ nghi vấn; đồng thời tổ chức các bộ phận đi xử lý công nợ dây dưa, khó đòi. Có ngân hàng ràng buộc khách hàng một số điều kiện: người đi vay phải có việc làm và thu nhập ổn định, trả lương qua tài khoản của ngân hàng mình vay, vay theo nhóm; đồng thời đơn vị, nơi cá nhân làm việc cam kết giúp ngân hàng thu nợ thông qua việc chi trả tiền lương. Ngoài ra, ngân hàng phối, kết hợp với ban lãnh đạo, công đoàn các cơ quan, doanh nghiệp để có thông tin qua lại về hoạt động của người vay; qua đó quản lý chặt chẽ tình hình thanh toán công nợ của khách hàng.
Để tránh những rủi ro khi người vay không trả được nợ vì những lý do bất khả kháng như bị tai nạn, tử vong, thất nghiệp..., một số ngân hàng đang tính đến việc hợp tác với các công ty bảo hiểm nhằm bảo hiểm các khoản cho vay của ngân hàng mình.
Bạch Quang (TTH)